زخم مقعد دو نوع حاد و مزمن دارد . در نوع حاد ، زخم سطحی است و با درمان دارویی بهبود حاصل می شود . افراد مبتلا به انواع زخم یا شقاق مزمن مقعد سابقه چندین مرتبه درد های مشابه دارند و زخم آنها عمقی است و با برجستگی در مجاور مقعد همراه است. درمان این گروه افراد مشکل تر است و به جراحی نیاز پیدا می کنند
علت زخم مقعد، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال اسهال طولانی مدت یا یبوست است . این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می شود واین انقباض باعث ایجاد درد شدید می گردد.
علائم زخم مقعد
افراد مبتلا به زخم مقعد معمولا" با درد درمان شقاق هنگام اجابت مزاج مراجعه می کنند و گاهی نیز از خروج چند قطره خون همزمان با اجابت مزاج شاکی هستند . بعضی از بیماران از درد شدیدی که چند ساعت پس ازاجابت مزاج تداوم دارد شاکی هستند . البته باید بیماران بدانند که علیرغم درد شدید و همراهی با خونریزی ، زخم مقعد بیماری خطرناکی نمی باشد .
روش های درمان زخم مقعد
جهت درمان زخم یا درمان شقاق باید سیکل درد، اسپاسم و ایسکمی شکسته شود. اولین قدم درمانی تجویز ملین هایی است که مدفوع را حجیم و شل می کنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم را توصیه می کنیم. در این مرحله تجویز پماد آنتی هموروئید (حاوی مواد بیحس کننده ، کورتون و مواد نرم کننده می باشد) و یا ژل لیدوکائین می تواند کمک کننده باشد. اغلب موارد شقاق حاد با چنین درمانی بهبود می یابند. در صورتیکه پاسخ درمانی کافی گرفته نشد، و یا شقاق از نوع مزمن بود، می توان از داروهای دیگری استفاده کرد.
نیتروگلیسیرین با همان مکانیسمی که عضلات صاف عروق کرونر را شل می کند می تواند عضله اسفنکتر داخلی را هم شل کرده و از اسپاسم خارج کند. پماد %0?2 (دو دهم درصد) آن برای درمان شقاق مقعد استفاده میشود و معتقدند یک اسفنکتروتومی شیمیایی موقت ایجاد می کند. علاوه بر آن خونرسانی آنودرم را نیز افزایش می دهد. از معایب آن ایجاد سر درد است و بهتر است در حالت خوابیده استفاده شود. در ایران گاهی به اشتباه به بیمار پماد%2 (دو درصد) داده میشود که سردرد بسیار شدیدی ایجاد میکند. پماد ایزوسورباید و یا دیلتیازم موضعی و خوراکی نیز می توانند با مکانیسم مشابه به بهبود شقاق کمک کنند و سر درد هم ایجاد نمی کنند. درمان دارویی شقاق مزمن در حدود 60% موارد موثر است.
برای درمان شقاق زخم (شقاق ) مقعد هرچه زودتر اقدام شود موفقیت بیشتری در پی خواهد داشت لذا توصیه میشود به محض اینکه دچار درد و سوزش در این ناحیه شدید ، این اقدامات را انجام دهید:
1- عامل اصلی ایجاد زخم مقعد یعنی یبوست را از بین ببرید، خوردن سبزیها و میوه های فراوان و یک تا دو قاشق روغن زیتون در روز، و خوردن یک لیوان شیر یا آب ولرم در ابتدای روز میتواند برای رفع یبوست به شما کمک کند.
2-روزی 2 باربه مدت 10 دقیقه در لگن آب گرم بنشینید ، آبی که به این منظور استفاده میکنید باید تمیز و گرم باشد ( در حدی که باعث سوختگی نشود) اما نیاز به ماده ضد عفونی یا جوشاندن آب نیست. پس از بلند شدن از لگن به آرامی خود را خشک نموده و از پمادی که پزشک بواسیر تجویز مینماید به مقدار کم فقط در ناحیه ابتدای مقعد(نه داخل آن) استفاده نمایید.( معمولاَ پماد تریامسینولون یا هیدروکورتیزون برای این مورد توصیه میشود.)
3-از یک مسکن مانند استامینوفن برای کاهش درد شقاق استفاده کنید زیرا درد شدید باعث گرفتگی عضله‌ی مقعد و تشدید زخم میشود.
4- از خوردن غذاهای محرک مانند فلفل، ادویه جات، چائی غلیظ ، نسکافه و کاکائو خود داری نمایید.
5- در صورتیکه درد و یا خونریزی با این اقدامات برطرف نشد در اولین فرصت به پزشک متخصص درمان شقاق و زخم مقعد مراجعه کنید تا اقدام لازم صورت پذیرد.
