شقاق مقعد یک پارگی یا زخم سطحی( tear) در ناحیه آنودرم (پوشش سلولی مقعد) است.علامت شاخص شقاق مقعد، درد شدید و خونریزی، موقع اجابت مزاج است. خونریزی معمولاً روشن بوده و بصورت رگه ای روی مدفوع دیده میشود. ( خون در مدفوع ) گاهی بیمار تا ساعتها بعد از اجابت مزاج از درد و اسپاسم مقعد رنج می برد. در معاینه فیزیکی، با کنار زدن دو طرف باسن ممکن است، شقاق دیده شود اما اگر دیده نشد، دلیل عدم وجود این بیماری نمی باشد. معمولاً درد بیمار، آنقدر شدید است که امکان معاینه انگشتی رکتوم و یا رکتوسکوپی وجود ندارد. در صورتیکه شکی در مورد تشخیص وجود دارد و یا احتمال بیماریهای دیگر مانند آبسه پری آنال وجود دارد بهتر است بیمار توسط متخصص شقاق مقعد زیر بیهوشی معاینه شود.فشار زیاد و طولانی هنگام اجابت مزاج در توالت های ایرانی یکی از عوامل پارگی مقعد است.مراحل درمان شقاق حاد مقعدبیشتر شقاق های حاد نیاز به بعضی درمان های خانگی شامل نشستن در یک تشت آب ولرم برای چندین ساعت در روز، افزودن فیبر به رژیم غذایی و به کار بردن ملین یا نرم کننده های مدفوع دارند.جهت درمان شقاق مقعد باید سیکل درد، اسپاسم و ایسکمی شکسته شود. اولین قدم درمانی تجویز ملین هایی است که مدفوع را حجیم و شل می کنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم را توصیه می کنیم. در این مرحله تجویز پماد آنتی هموروئید (حاوی مواد بیحس کننده ، کورتون و مواد نرم کننده می باشد) و یا ژل لیدوکائین می تواند کمک کننده باشد. اغلب موارد شقاق حاد با چنین درمانی بهبود می یابند. در صورتیکه پاسخ درمانی کافی گرفته نشد، و یا شقاق از نوع مزمن بود، می توان از داروهای دیگری استفاده کرد.بعضی افراد در عرض 1 یا 2 روز با درمان خانگی بهبود می یابند. در ضمن درد نیز از بین می رود. ممکن است شقاق چندین هفته تا بهبود کامل طول بکشد. گاهی شقاق ها بدون درمان بهبود می یابد.برای درمان شقاق حاد مقعد سعی کنید از یبوست پیشگیری کنید. یبوست می تواند مانع بهبود شقاق شود و شقاق ممکن است شما را در هنگام اجابت مزاج دچار اضطراب کند.ممانعت از اجابت مزاج فقط یبوست را افزایش خواهد داد و باعث می شود شقاق را باز و دردناک نگه دارد.خوردن مقدار زیادی آب و دیگر مایعات مدفوع را نرم کرده و اجابت مزاج را راحت تر خواهد کرد. برعکس مصرف زیاد چای باعث افزایش یبوست می شود.

پارگی یا شکاف در ناحیه مقعد را شقاق مقعد می‌گویند. شقاق معمولا به دنبال یبوست و دفع یک مدفوع قطور و سفت و گاهی به دنبال اسهال شدید رخ می‌دهد. به ندرت بیماری کرون باعث شقاقمی‌شود. این بیماری در تمام سنین و حتی در شیرخواران نیز رخ می‌دهد.
فیشر نام علمی شقاق مقعد است که در ناحیه مقعد اتفاق می افتد. به عبارت دیگر شقاق شکافی دردناک در ناحیه مقعد بوده که معمولاً به علت عبور مدفوع سفت در اثر یبوست شدید و یا اسهال طولانی اتفاق می افتد.این زخم اکثراً در قسمت خلفی مقعد ایجاد شده و بسیار دردناک می باشد و موجب اسپاسم (انقباض) عضله داخلی ناحیه مقعد شده و درد و سوزش آن تا چند ساعت پس از اجابت مزاج نیز ادامه می یابد که با تکرار و ادامه یبوست این چرخه معیوب ادامه یافته و فیشر به فرم مزمن در می آید.
اقدامات درمانی برای درمان شقاق مقعد
برای رد سایر علل خونریزی مقعدی یا خونریزی از مقعد و راست روده با وسایل مخصوص (آندوسکوپ، سیگموئیدوسکوپ) بررسی می شوند.
پیش از اجابت مزاج باید مقعد به آرامی با آب وصابون شسته شود. برای برطرف کردن اسپاسم عضلانی و درد در اطراف مقعد، باید حوله گرم روی محل گذاشته شود. نشستن در لگن حاوی آب گرم نیز درد را تخفیف می دهد. ارتفاع آب در لگن باید حدود 20 سانتی متر باشد. روزانه 3-2 بار و هر بار برای 20-10 دقیقه از این روش درمان شقاق استفاده شود.
اگر درمان های فوق مؤثر نبود، امکان دارد نیاز به جراحی باشد. در جراحی، زخم به طور کلی برداشته می شود. با این که در عضلات که با انقباض خود باعث عدم بهبود زخم می شوند تغییراتی داده می شود.در صورتی که اولین بار فیشر ایجاد شده باشد، درمان شقاق دارویی مناسب توسط پزشک تجویز می شود و با رعایت کامل آن می توان بهبودی کامل بدست آورد و معمولاً نیاز به درمان جراحی پیدا نمی شود. مؤثرترین درمان جراحی است که 95-90% منجر بهبودی می شود.

فیشر یا شقاق ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است.از نظر فیزیولوژیک مشکلات کاهش خون رسانی در قسمت پشتی مقعد را مطرح کرده اند و بعضی از محققان افزایش فشار داخل کانال آنال (مقعدی) را از علل فیزیولوژیک آن می دانند. شایع ترین محل این زخم در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یک اندازه شایع است به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیکن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می کند.
روش درمان انواع فیشر (شقاق مقعد)
فیشر به دو فرم حاد و مزمن دیده می شود. فیشر حاد زمانی است که علایم طی یک ماه اخیر شروع شده است و با درد شدید مقعد به خصوص در موقع اجابت مزاج شروع شده و زخم به صورت حاد است. درمان فرم حاد فیشر به صورت مراقبتی و سرپایی است. اکثراً با تغییر عادات غذایی و مصرف فیبر و سبزیجات و تنظیم عادات اجابت مزاج و استفاده از پمادهای بی حس کننده درمان می شود.فیشر مزمن وقتی است که علایم فیشر طولانی شود و گاهاً علایم تکرار شود در این حالت فیشر مزمن می شود در این حالت اکثراً یک زائده پوستی نیز در لبه مقعد ایجاد می شود که در این صورت اکثراً نیاز به درمان شقاق با لیزر های بیشتر از قبیل جراحی دارد.

فرق شقاق مقعد و بواسیرفیشر و هموروئید (بواسیر) دو بیماری متفاوت در ناحیه مقعد هستند که دانستن اختلاف آنها از نظر علایم و تظاهرات و نحوه درمان برخلاف شباهت های فراوان این دو بیماری ضروری است.فیشر یا درمان شقاق با لیزر ، ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. ( خون در مدفوع ) علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است.هموروئید یا بواسیر یکی از علل شایع خونریزی های روده بزرگ است. هموروئیدها اعضای طبیعی قسمت انتهایی روده بزرگ هستند که به دلایل متفاوت دچار عارضه هموروئید می شود و اصولاً در بروز هموروئید زمینه های ارثی و خانوادگی، بیماری های غددی، علل زمینه ای، تغذیه، شغل، آب و هوا، مسائل روانی، سن، دارو، عفونت، حاملگی، سرفه زیاد، زورزدن، استفراغ، و یبوست مؤثر هستند.درمان مشترک شقاق مقعد و بواسیریک رژیم پر فیبر مهمترین راه درمان شقاق مقعد و بواسیر است.خوراکی های پرفیبر شامل:سبزی؛میوه تازه؛حبوبات؛نان؛برنج قهوه ای؛اجیل؛دانه ها؛عدس و اجتناب از خوراکی هایی که موجب یبوست میشود شامل پنیر؛بستنی؛کیک ؛برنج سفید و غذاهای پردازش شده.بیمار باید اب و اب میوه فراوان بنوشد و از نوشیدنی های کافئینه و چای اجتناب کند زیرا انها ادرار اور بوده اب بدن را دفع کرده و موجب یبوست میشوند.برای درمان شقاق با لیزر مقعد و بواسیر ابتدا باید به درمان یبوست بپردازیم برای درمان یبوست نیز در مرحله‌ی اول استفاده از رژیم‌های غذایی حاوی فیبر مانند سبزی‌جات؛ میوه‌ها و خوردن مایعات به خصوص آب به مقدار کافی و داشتن فعالیت فیزیکی بسیار مهم است. چنان چه با رعایت موارد قید شده یبوست ادامه داشته باشد، به سراغ درمان‌های دارویی می‌رویم و لازم است درمان دارویی نیز ابتدا از داروهای کم‌ضرر و بی‌ضرر مانند فیبرهای مکمل غذایی (مانند پودر پسیلیوم) شروع شود و در مرحله‌ی بعدی از داروهای ملین و کم ضرر استفاده می‌شود (مانند شربت منیزیم و لا کتولوز). در مرحله آخر از داروهای محرک که باعث تحریک روده می‌شوند و مصرف طولانی مدت آن‌ها مضر می‌باشد، استفاده می‌کنیم. درمان شقاق با لیزر البته مصرف داروهای محرک حتماً باید در یک دوره ی کوتاه مدت گیرد.درمان دارویی نیز ابتدا از داروهای کم ضرر و بی‌ضرر مانند فیبرهای مکمل غذایی (مانند پودر پسیلیوم) شروع شود و در مرحله‌ی بعدی از داروهای ملین و کم ضرر استفاده می‌شود (مانند شربت منیزیم و لا کتولوز).

فیشر یا شقاق مقعد ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است که در این مورد هم تاثیر رژیم غذایی در بیماری فیشر(شقاق مقعد) مطرح می شود.فیشر به دو فرم حاد و مزمن دیده می شود. فیشر حاد زمانی است که علایم طی یک ماه اخیر شروع شده است و با درد شدید مقعد به خصوص در موقع اجابت مزاج شروع شده و زخم به صورت حاد است. درمان شقاق حاد به صورت مراقبتی درمان شقاق و سرپایی است. اکثراً با تغییر عادات غذایی و مصرف فیبر و سبزیجات و تنظیم عادات اجابت مزاج و استفاده از پمادهای بی حس کننده درمان شقاق می شود.فیشر مزمن وقتی است که علایم فیشر طولانی شود و گاهاً علایم تکرار شود در این حالت فیشر مزمن می شود در این حالت اکثراً یک زائده پوستی نیز در لبه مقعد ایجاد می شود که در این صورت اکثراً نیاز به درمان های بیشتر از قبیل جراحی دارد.درمان جراحی شقاق مقعد در بعضی افراد باعث بی اختیاری مختصری در دفع گاز می شود که تدریجا" پس از چند ماه مرتفع خواهد شد . در بعضی افراد خونریزی تداوم خواهد داشت که پس از دو هفته رفع می شود و بعضی افراد پس از عمل احتباس ادرار پیدا می کنند که پس از 24 ساعت رفع می شود . مدت بستری بین یک تا دو روز است و مدت استراحت در منزل بین سه تا پنج روز می باشد.شایع ترین محل زخم مقعد در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یک اندازه شایع است به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیکن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می کند.رژیم غذایی در بیماری شقاق مقعد شقاق مقعد پس از التیام زخم مربوطه در صورت اجابت مزاج سخت به سهولت عود میکند.لذا بیمار باید پس از رفع درد و خونریزی باز هم درمان شقاق به رعایت رژیم غذایی جهت جلوگیری از یبوست توجه زیادی داشته باشد.• غذای پر فیبر مصرف کنید. مصرف نان سبوس‌دار، میوه جات و سبزیجات از قبیل کاهو، آلو، گلابی و انجیر.• مایعات به مقدار فراوان نوشیده شوند.• فعالیت بدنی داشته باشید.• غذا را با آرامش بجوید.

درد شدید به هنگام اجابت مزاج و گاهی بعد از اجابت مزاج ،وجود رگه های خون روی مدفوع و کاغذ توالت بطور کلی میزان خونریزی در شقاق کم است ( خون در مدفوع ) و سوزش و خارش از علائم بیماری درمان شقاق میباشند .علایم درمان شقاق عود کننده است یعنی ممکن است در زمانهائی هیچ علائمی دیده نشود و پس از چندی مجددا علائم ظاهر شوندعلائم بالینی برای بیماری شقاق مقعدی ( آنال فیشرز ) به وجود آمدن درد و ناراحتی خاص در ناحیه مقعد است که پس از خروج مدفوع آغاز میگردد. ( خون در مدفوع )
در درمان شقاق مقعدی حاد درد ممکن است خیلی کوتاه و کم باشد، اما ، پس از گذشت چند ساعت و یا گذشت تمام روز میتواند تبدیل به درمان شقاق مزمن مقعدی شود.